«مقایسهٔ مدرسه حقیقی و مدرسهٔ مجازی»­

موضوع: آیا فرزندانمان را به هر مدرسه‌ای می‌فرستیم؟

موضوع چیست؟
چقدر فضای مجازی را می‌شناسید؟ با ارکان و لایه‌های آن آشنا شده‌اید؟ پشت‌‌پرده‌هایش را می‌شناسید؟ یک مربی خوب اگر بخواهد دربارهٔ موضوعی صحبت کند باید دربارهٔ آن  شناخت کافی داشته باشد. این شناخت به نوع نگاه کمک می‌کند.
آیت‌الله حائری شیرازی ره دربارهٔ پدیدهٔ فضای مجازی فرمودند: «هر پدیده‌ای تا زمانی که که درباره‌اش شناخت نداشته باشیم، تهدید است؛ اما وقتی شناخت پیدا کردیم و مجرّب شدیم، تبدیل به فرصت می‌شود. پس تفاوت بین تهدید و فرصت، ناشی‌گری ماست و در فضای مجازی نیز باید تلاش کنیم که این تهدید به یک فرصت تبدیل شود.[1]» در این مقاله به دنبال این هستیم مدرسهٔ حقیقی را با مدرسهٔ مجازی مقایسه کنیم. در این مقایسه با ویژگی‌ها و لایه‌های فضای مجازی آشنا می‌شوید.

ویژگی‌های یک مدرسهٔ خوب
اگر بخواهیم فرزندمان را به مدرسه بفرستیم، کدام مدرسه را انتخاب می‌کنیم؟ بر اساس چه معیارهایی انتخاب می‌کنیم؟ آیا درباره‌ی مدرسه‌ تحقیق می‌کنیم؟ یا هر مدرسه‌ای که نزدیک‌تر باشد انتخاب می‌کنیم. طبیعتا انتخاب مدرسهٔ خوب برای همهٔ والدین مهم است. مدرسه خوب ارکانی دارد که برخی از آن‌ها به شکل زیر است:

• آموزش و پرورش:
  مهم است که چه کسانی برای نظام آموزش و پرورش سیاست‌گذاری می‌کنند. در هر کشوری نهاد حاکمیت آن کشور سیاست‌های کلی مدارس را تعیین می‌کند. برای مثال سیاست‌گذاری در آلمان و ایران متفاوت است. نهاد آموزش و پرورش هر کشوری طبق مبانی خودش سیاست‌هایی را تعیین می‌کند و تمام مدیران موظفند بر اساس آن سیاست‌ها فعالیت‌ کنند.

• کادر مدیریتی:
  مدیر یک مدرسه نقش مهمی در نظارت و کنترل دانش‌آموزان دارد. اگر مدیر یک مدرسه سالم باشد کادر خوب انتخاب می‌کند. مدیر یک مدرسه تصمیم می‌گیرد چه کسانی تدریس کنند. او  بنابر سیاست‌های کلی در مدرسه قانون‌گذاری می‌کند.  نگاه مدیریتی مدیر در تربیت اثرگذار است.  بنابراین در انتخاب یک مدرسهٔ خوب مدیر نقش اساسی دارد.

• ویژگی‌های محیطی:
  اینکه مدرسه در کدام محله واقع شده است؟ دانش‌آموزان طبق تعالیم اسلامی تربیت شده‌اند؟ مدرسه از لحاظ فرهنگی در چه سطحی قرار دارد؟ محیط مدرسه سالم است یا خیر؟ چون محیط آموزشی در تربیت موثر است.
  مرحوم‌ آیت‌الله آقامجتبی تهرانی ^{رحمة الله علیه} ‌در کتاب ادب الهی فرمودند: «اثر تربیت در محیط آموزشی حتی از محیط خانوادگی ‌قوی‌تر است.» در بخش دیگری از کتاب آماده است: « خیال نکنید که می‌شود محیط آموزشی را از محیط تربیتی جدا کرد. در روابط گوناگون دیداری، شنیداری، و رفتاری ارتباط وجود دارد. به‌طور مثال: شاگرد، هیکل استاد را که می‌بیند، به صورت اتوماتیک یا خواه‌ناخواه روش می‌گیرد. از استاد در قالب رفتاری، گفتاری و دیداری ـ استاد بخواهد یا نخواهد ـ روش می‌گیرد. حتی شاگرد بخواهد یا نخواهد هم این اتفاق می‌افتد.[2]»
  پس محیط آموزشی در تربیت اثرگذار است و خانواده‌ها باید مدرسه‌ای انتخاب کنند که محیط سالمی داشته باشد.

• کادر آموزشی:
  معلم‌ها چه کسانی هستند؟ از لحاظ فکری می‌توانند تغزیهٔ مناسبی برای بچه‌ها داشته‌ باشند؟ رفتار و برخورد معلم‌ها روی دانش‌آموزان اثر مستقیم دارد. چون معلم‌ها نسبت به دانش‌آموزان برتری علمی دارند. همین که انسان می‌گوید: «استاد بهتر از من می‌فهمد»، کافی است که تمام رفتارها، خُلقیات و اعتقاداتش را هم از او بگیرد. بنابراین احساس برتری علمی سبب افزایش تاثیر تربیتی می‌شود  شاگرد را به لحاظ تربیتی کاملا در مشت استاد قرار می‌دهد. بنابراین کادر آموزشی مدرسه نقش بسزایی در تربیت دانش‌آموزان دارند.

• امکانات آموزشی تربیتی:
  در مدرسه چه امکانات آموزشی و تربیتی تعبیه کرده‌اند؟ مدرسه مجهز به ویدیو پرژکتور است؟ سیستم‌های آموزشی جدید وجود دارد؟ مسابقات فرهنگی برگزار می‌شود؟ اگر امکانات مدرسه‌ای مناسب نباشد نارضایتی دانش‌آموزان و والدین‌شان را به‌دنبال دارد.

• کلاس‌های درس:
  چه محتواهایی در کلاس‌های درس منتقل می‌شود؟ آیا درس‌های فوق برنامه وجود دارد؟ بسیاری از پدرها و مادرها فرزندشان را به مدرسه‌ای می‌فرستند که کلاس زبان انگلیسی داشته باشد. احساس می‌کنند اگر کلاس‌های درس بیشتری وجود داشته باشد، فرزندشان موفق‌تر است. پس ارکان مختلف مدرسه در تربیت اثر گذار است و اگر در هر کدام از این ارکان متوجه مشکلی شویم برخورد می‌کنیم چون تربیت برایمان مهم است. اما آیا در مدرسهٔ فضای مجازی هم با مشکلات این چنینی برخورد می‌کنیم؟

ارکان مدرسهٔ فضای مجازی چیست؟
مدرسهٔ فضای مجازی هم مثل مدرسهٔ حقیقی ارکانی دارد. این ارکان در کنار یکدیگر مدرسهٔ فضای مجازی را می‌سازند.

• آموزش و پرورش فضای مجازی
  آموزش و پرورش فضای مجازی چند شرکت بزرگ صهیونیستی هستند که سهام‌دار عمدهٔ شرکت‌های فنا‌وری اطلاعات هستند[3]. این‌ها سهام شرکت‌های بزرگی مثل فیسبوک را خریداری کرده[4] و در ازاء سرمایه‌گذاری، سیاست‌گذاری می‌کنند. فقط یکی از این شرکت‌ها 11 درصد سیاست‌گذاری سرمایهٔ دنیا را به عهده دارد[5].
  مقام معظم رهبری حفظه الله این جریان فکری را در یک بیان ساده توضیح داده‌اند. ایشان فرمودند: «الآن اشغالگر- مثل همان اشغالگری که بخارست یا پاریس یا فلان کشور را تصرف کرده بود- در حال اشغال تدریجی است. این اشغالگر کیست؟ پاسخ این نیست که این اشغالگر دولت امریکا یا فلان دولت دیگر است؛ نه، این اشغالگر یک طبقه‏ی اجتماعی است؛ طبقه‏یی که دولت امریکا و دولت‌های دیگر را به قدر توانایی و قدرت خود و آمادگیِ آن‏ها دارد هدایت می‏کند. البته در بافت و ساخت این دولت‌ها هم بدون شک افراد این طبقه حضور دارند؛ اما هدایت، هدایت یک دولت نیست؛ هدایت یک مجموعه‏ی طبقاتی است، که اگر بخواهیم در یک عبارت برای این‏ها اسم معین کنیم، باید بگوییم «زرسالارانِ اقتدارطلب». هدفشان هم سیطره بر منابع حیاتی و مالی همه‏ی دنیاست.
  البته این سیطره، یک الزامات سیاسی دارد که همان نظم نوین جهانی است؛ یک الزامات علمی و اداری دارد که بتدریج خود را به آن نزدیک می‏کنند. مسأله‏ی جهانی‏سازی که امروز در تجارت، پول، فرهنگ و شبکه‏های فرهنگی- مثل اینترنت و مانند آن– مطرح است، همه دانسته و نادانسته در خدمت این مجموعه‏ی طبقاتی است. البته تحلیل جامعه‏شناختیِ این‏ها خیلی دقیق، ریز و مفصل است.»[6]

• کادر مدیریتی فضای مجازی
  کادر مدیریتی مدرسهٔ فضای مجازی چند نهاد بین‌المللی از جمله سازمان ملل متحد و و سازمان پنج‌چشم هستند. این نهادها سیاست‌های حاکمیت صهیونیزم را به قانون تبدیل کرده و  دولت‌ها را موظف می‌کنند طبق قانون‌هایی که وضع شده فعالیت انجام دهند[7].

• کادر آموزشی فضای مجازی
  تولید کنندگان سخت‌افزار و نرم‌افزار کادر آموزشی این مدرسه هستند. کسانی که فیلم، سریال و بازی تولید می‌کنند تصمیم می‌گیرند چه محتوایی در درون پیام‌ها به ذهن و دلِ مخاطبشان انتقال پیدا کند.
  برای مثال برخی از بازی‌ها جهان باز است. تصور کاربر این است که در این بازی‌ها می‌توان هر کاری انجام داد. اما در اصل اینطور نیست. دُرست است که کاربر می‌تواند چند مسیر را انتخاب کند اما همهٔ مسیرها را بازی‌ساز طراحی کرده و راه گریزی از آن نیست. مثلاً در بازی معروف GTA کاربر کارهایی را می‌تواند انجام دهد که بازی‌ساز تصمیم گرفته است. در این بازی هیچ‌وقت کاربر نمی‌تواند به یک فقیر کمک کند یا در گوشه‌ای از خیابان نماز بخواند.

• کلاس‌های درس فضای مجازی
  کلاس‌های درس فضای مجازی شبکه‌های اجتماعی، موتورهای جستجو، بازی‌های رایانه‌ای و دیگر شبکه‌های تعاملی هستند. در این کلاس‌ها افراد به سادگی با هم ارتباط می‌گیرند بدون اینکه نسبت به یکدیگر شناختی داشته باشند. محتواها تعاملی است و به سادگی می‌توان به هر محتوایی دسترسی پیدا کرد. جالب‌تر اینکه این محتواها سمت‌و‌سو می‌دهد. یعنی بر اساس مدل‌سازی با هوش مصنوعی، بر اساس علاقه و تمایل مخاطب به او محتوا می دهند[8].
  جالب است بدانید غالب مدیران شبکه‌های اجتماعی، موتورهای جستجوگر، ایمیل، پویانمایی، بازی، کانال‌های ماهواره‌ای و تلوزیونی، و سخت‌افزارها یهودی صهیونیست هستند.[9] به همین دلیل محتواهای پیشنهادی غالبا ناسالم و غیر اخلاقی است.

• همکلاسی‌های فضای مجازی
  در سال ۲۰۲۱ کاربران اینترنت در دنیا مرز ۵ میلیارد نفر را رد کرده‌اند[10].  همهٔ این افراد در مدرسهٔ فضای مجازی زیست می‌کنند و به سادگی نمی‌توان هویت‌هایشان را تشخیص داد. در نتیجه معلوم نیست شما با چه کسی ارتباط می‌گیرید. معلوم نیست مخاطب شما کودک ۱۰ ساله‌ است یا پیرمرد ۹۰ ساله. پسر است یا دختر؟ زن است یا مرد؟ این پنهان بودن‌ هویت‌ها بستر مناسبی برای سوء استفادهٔ افراد مغرض شده است. بنابراین باید حواسمان باشد این مدرسه همکلاسی‌های مورد اعتمادی ندارد.

• ویژگی‌های محیطی فضای مجازی
  برخی تصور می‌کنند در مدرسهٔ مجازی افراد محیط را می‌سازند. در حالی که این حرف اشتباه است. در مدرسهٔ فضای مجازی حاکمان و مدیران هستند که محیط را می‌سازند. آن‌ها تصمیم می‌گیرند چه محتواهایی غلبه داشته باشد.
  به عنوان نمونه به آمار زیر توجه کنید:
  بر اساس نتایج تحقیق مؤسسهٔ بین المللی خانوادهٔ امن  (که یک موسسهٔ بین المللی مستقدر در آمریکا است):
  ٪۱۲ سایت‌های جهان پورنوگرافی هستند؛
  ۴۲۰ میلیون صفحهٔ پورنو سالانه به اینترنت اضافه می‌شود؛
  ٪۸۹ محتوای چت و نرم‌افزارهای تلفن همراه، غیر اخلاقی است؛
  بیش از یک میلیارد و دویست میلیون (۲۵٪ کل جست‌و‌جوها) در گوگل، پورنوگرافی هستند؛
  ٪۳۵ کل دانلود‌های اینترنت (برابر با ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون دانلود در ماه)، دانلود فیلم‌های با کیفیت پورنوگرافی بوده است. [11]

• امکانات آموزشی فضای مجازی
  دنیای فضای مجازی در لایهٔ خدمات، امکانات زیادی در اختیار کاربران قرار می‌دهد. این خدمات در بخش‌های آموزشی، فرهنگی، سرگرمی، اطلاع‌رسانی و … وجود دارد. اما تا وقتی سلطهٔ فضای مجازی در دست دشمن است این امکانات با هدف و غرض در اختیار مردم قرار می‌گیرد. اگر بتوانیم در لایهٔ حاکمیت و مدیریت جلویِ سیاست‌گذاری‌های غلط را بگیریم می‌توانیم از امکانات فضای مجازی استفادهٔ حداکثری داشته باشیم. به همین دلیل مقام معظم رهبری فرمودند: «همه دنیا و همه کشورهای دنیا روی فضای مجازی خودشان دارند اعمال مدیریت می‌کنند. اما ما افتخار می‌کنیم به اینکه فضای مجازی را «ول» کردیم. این افتخار ندارد. این به هیچ وجه افتخار ندارد؛ فضای مجازی را باید مدیریت کرد. باید از این امکان مردم استفاده کنند. فضای مجازی بلاشک برای مردم وسیله آزادی است و خیلی هم خوب است. اما نباید این وسیله را در اختیار دشمن گذاشت که بتواند علیه کشور و ملت توطئه کند. دشمنان دارند از این فضا استفاده می‌کنند.[12]»

به قلمِ: حجت الاسلام مصطفی طالبی
منتشر شده در مجلهٔ سفیر امین شمارهٔ ۱۱

منابع:

[1] خبرگزاری دانشجو: snn.ir/0029WB

[2] ادب الهی،مجتبی طهرانی، مصابیح‌الهدی، تهران، چاپ 12، 1400، جلد 3، صفحهٔ 151

[3] بیست شرکت برتر اقتصادی جهان که گرش مالی بسیار عظیمی در اختیار دارند بدین شرح است: 1- BlackRock 2- Vanguard Group 3- UBS Group 4-  Fidelity Investments 5- State Street Global Advisors 6- Allianz Group 7- JPMorgan

[4] برای مثال بیش از ۷۰٪ سهام شرکت فیس‌بوک در اختیار شرکت‌های اقتصادی بزرگ است و کمتر از ۳۰٪ آن متعلق به مدیران و کارکنان فیس‌بوک است. این آمار را می‌توانید در سایت بورس آمریکا http://www.nasdaq.com مشاهده کنید.

[5] شرکت استیت استریت با مدیریت سرمایه 3/1 تریلیون دلار، از بزرگترین بنگاه‌های مالی جهان و دومین بنگاه مالی آمریکا به مشار می‌رود.  این شرکت با سیاست گذاری سرمایه‌ای معادل 28 تریلیون دلار، 11% اقتصاد کل جهان را راهبری می‌کند. شرکت مذبور در 30 کشور جهان دفتر رسمی دارد.

[6] بیانات مقام معظم رهبری در دیدار مسئولان سازمان صدا و سیما ‌‌11/09/1383

[7] برای مطالعهٔ بیشتر در این خصوص می‌توانید به کتاب «شبکهٔ عنکبوتی» نوشتهٔ محمد کهوند مراجعه کنید.

[8] برای درک بیشتر این موضوع می‌توانید مستند «معضل اجتماعی، ۲۰۲۱» را مشاهده کنید.

[9] دام‌ها و دانه‌های فضای مجازی، محمد کهوند و محمد مهدی آشتیانی، انتشارات ذکری، قم، چاپ اول، 1398، صفحهٔ 36

[10] https://www.internetworldstats.com/stats.htm

[11] دشمنان آنلاین مسئولان آفلاین، گردآوری واحد پژوهش موعود، انتشارات هلال، تهران، چاپ دوم، 1396، صفحهٔ 194

[12] بیانات مقام معظم رهبری به مناسبت عید نوروز: 01/01/14